ปัญหาหนึ่งที่ผู้สอบบัญชีมักจะพบเมื่อต้องแสดงความเห็นในรายงานของผู้สอบบัญชีต่องบการเงินงวดปัจจุบันก็คืองบการเงินงวดก่อนได้รับการตรวจสอบโดยผู้สอบบัญชีอื่น (ซึ่งอาจมาจากสำนักงานเดียวกันหรือต่างสำนักงานกัน) และผู้สอบบัญชีอื่นได้แสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไป (มีเงื่อนไข, แสดงความเห็นว่างบการเงินไม่ถูกต้อง หรือไม่แสดงความเห็น) ต่องบการเงินงวดก่อน ซึ่งอาจมีผลกระทบต่อตัวเลขเปรียบเทียบสำหรับงบการเงินงวดปัจจุบัน ผู้สอบบัญชีคนปัจจุบันควรพิจารณาว่าปัญหาหรือเรื่องที่ทำให้มีการแสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไปในงวดก่อนนั้นได้รับการแก้ไขให้ถูกต้องหรือยัง และพิจารณาผลกระทบต่องบการเงินงวดปัจจุบันดังนี้
- หากตัวเลขเปรียบเทียบนั้นได้รับการแก้ไขแล้ว และงบการเงินงวดปัจจุบันไม่ได้รับผลกระทบแต่อย่างใด ผู้สอบบัญชีสามารถแสดงความเห็นอย่างไม่มีเงื่อนไข โดยอาจอ้างถึงเรื่องดังกล่าวที่ผู้สอบบัญชีงวดก่อนแสดงความเห็นไว้และการปรับปรุงแก้ไขในวรรค “เรื่องอื่น”
- หากตัวเลขเปรียบเทียบนั้นยังไม่ได้รับการแก้ไข แต่ไม่มีผลกระทบต่องบการเงินงวดปัจจุบันอย่างเป็นสาระสำคัญ ผู้สอบบัญชีควรแสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไปต่อตัวเลขเปรียบเทียบโดยอธิบายอย่างละเอียดในวรรค “เกณฑ์ในการแสดงความเห็นอย่างมีเงื่อนไข/แสดงความเห็นว่างบการเงินไม่ถูกต้อง/ไม่แสดงความเห็น” ส่วนผู้สอบบัญชีจะอ้างถึงเรื่องดังกล่าวในวรรค “เรื่องอื่น” หรือไม่ก็ได้เนื่องจาก ผู้สอบบัญชีได้กล่าวถึงแล้วในวรรคเกณฑ์ในการแสดงความเห็นแบบต่างๆ
- หากตัวเลขเปรียบเทียบนั้นยังไม่ได้รับการแก้ไข และมีผลกระทบต่องบการเงินงวดปัจจุบันอย่างเป็นสาระสำคัญ ผู้สอบบัญชีควรแสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไปต่องบการเงินงวดปัจจุบัน แต่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับตัวเลขเปรียบเทียบในวรรค “เกณฑ์ในการแสดงความเห็นอย่างมีเงื่อนไข/ไม่ถูกต้อง/ไม่แสดงความเห็น” ส่วนผู้สอบบัญชีจะอ้างถึงเรื่องดังกล่าวในวรรค “เรื่องอื่น” หรือไม่ก็ได้เนื่องจาก ได้กล่าวถึงแล้วในวรรคเกณฑ์ในการแสดงความเห็น
อย่างไรก็ตาม หากผู้สอบบัญชีงวดก่อนแสดงความเห็นอย่างไม่มีเงื่อนไขต่องบการเงินงวดก่อน ผู้สอบบัญชีคนปัจจุบัน จะอ้างถึงผู้สอบบัญชีงวดก่อนหรือไม่อ้างถึงก็ได้ เนื่องจากกฎหมายไทยไม่มีข้อกำหนดห้ามอ้าง ดังนั้น จึงขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของผู้สอบบัญชีในแต่ละกรณี
—————————————————————————————
เขียนโดย ผศ.ดร. สมพงษ์ พรอุปถัมภ์